W dniu 20 września br. odbyła się Komisja Zielonego Ursynowa, podczas której zostały omówione dotychczasowe i planowane działania dotyczące ochrony konserwatorskiej Dworku na Wyczółkach (ul. Łączyny 53) oraz Dworku na Krasnowoli (ul. Krasnowolska 78). W Komisji uczestniczył Stołeczny Konserwator Zabytków Michał Krasucki. Konserwator przygotował poniższe stanowisko.

Stanowisko Stołecznego Konserwatora Zabytków dotyczące prowadzonej ochrony konserwatorskiej Dworu Wyczółki, znajdującego się w Warszawie przy ul. Łączyny 53 i Dworu Krasnowola znajdującego się w Warszawie przy ul. Krasnowolskiej 78.

Wyczółki

Przedmiotowy budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod nr A-643/1 decyzją z lipca 1965 r.

Stołeczny Konserwator Zabytków w latach 2009 – 2015 przeprowadził kilkukrotnie kontrole przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w tym budynku.

W wyniku ustaleń z kontroli, Stołeczny Konserwator Zabytków wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wykonania prac zabezpieczających budynek przed zniszczeniem i w dniu 30 października 2012 r. wydał decyzję administracyjną nakazującą właścicielowi wykonanie prac konserwatorskich i robót budowlanych, niezbędnych ze względu na zagrożenie istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Ww. decyzja została uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który, zobowiązał organ I instancji do oceny obiektu pod kątem wystąpienia przesłanek skreślenia z rejestru zabytków i  ustalenia czy obiekt nadal zachowuje walory historyczne, artystyczne lub naukowe, a wykonanie robót budowlanych stwarza realną szansę na przywrócenie mu odpowiedniego stanu technicznego. Stołeczny Konserwator Zabytków w oparciu o sporządzaną w tej sprawie ekspertyzę konserwatorsko-budowlaną, w dniu 22 sierpnia 2014 r., ponownie wydał decyzję w której nakazał właścicielowi obiektu wykonać prace konserwatorskie i roboty budowlane, niezbędne ze względu na zagrożenie istotnym uszkodzeniem zabytku. Część prac tj. prace zabezpieczające, należało wykonać niezwłocznie, natomiast roboty budowlane w późniejszym, określonym w decyzji terminie. Ze względu na bardzo zły stan zachowania obiektu i zniszczenie materiału konstrukcyjnego, na co wskazywała ekspertyza, prace te sprowadzały się do wymiany większości drewnianej substancji czyli praktycznie do odbudowy budynku. Decyzja ta jest prawomocna tj. utrzymana w mocy przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także Wojewódzki Sąd Administracyjny.

Z uwagi na stanowisko właściciela zabytku, według którego, nakazane prace są niemożliwe przez niego do wykonania, a także z uwagi na nie przeprowadzenie żadnych prac zabezpieczających w wyznaczonym terminie, Stołeczny Konserwator Zabytków w dniu 12 czerwca 2015 r. wszczął z urzędu postępowanie egzekucyjne, celem którego jest wyegzekwowanie nałożonego obowiązku i wystawił tytuł wykonawczy, stosowany w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym. Zgodnie z przepisami o egzekucji w administracji, w pierwszej kolejności zastosowano środek egzekucyjny w formie grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku i w dniu 14 lipca 2015 r. Prezydent m.st. Warszawy działający przez Stołecznego Konserwatora Zabytków nałożył na właściciela grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązku wynikającego w ww. decyzji Stołecznego Konserwatora Zabytków. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego utrzymał w mocy ww. postanowienie. Wobec niewykonania drugiej części nakazanych prac – tj, zasadniczych robót budowlanych, Prezydent m.st. Warszawy w dniu 18 października 2016 r. wystawił kolejny tytuł wykonawczy stosowany w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, w treści którego określono obowiązek w postaci wszystkich prac nakazanych w decyzji Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Zobowiązany, wniósł zarzuty do prowadzonego postępowania egzekucyjnego, a Stołeczny Konserwator Zabytków postanowieniem z dnia 12 grudnia 2016 r. odmówił ich uwzględnienia. Zażalenie na to postanowienie zostało przekazane do rozpatrzenia Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego pismem z dnia 2 lutego 2017 r. i do dnia dzisiejszego, Stołeczny Konserwator Zabytków nie otrzymał rozstrzygnięcia od organu odwoławczego. Ponieważ zgodnie z przepisami o egzekucji w administracji wniesienie zażalenia wstrzymuje postępowanie egzekucyjne, Stołeczny Konserwator Zabytków, nie może podjąć dalszych środków egzekucyjnych.

W związku z pogarszającym się stanem zachowania zabytku, Stołeczny Konserwator Zabytków pismem z dnia14 lipca 2017 r. poprosił organ odwoławczy o pilne rozpatrzenie sprawy. Pismo to pozostało bez dopowiedzi. Prezydent m.st. Warszawy, działający przez  Stołecznego Konserwatora Zabytków ma możliwość podjęcia dalszych działań dopiero po zajęciu stanowiska przez organ drugiej instancji.

Zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i orzecznictwem sądów administracyjnych, grzywna nakładana w celu przymuszenia do wykonania obowiązku, jako mniej dolegliwy środek egzekucyjny niż wykonanie zastępcze, powinna być zastosowana w pierwszej kolejności. Grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. Środek ten nie ma charakteru kary, lecz stanowi formę nacisku, mającą na celu skłonienie zobowiązanego poprzez dolegliwość finansową do określonego zachowania się. Obowiązkiem organu jest zastosowanie takiej dolegliwości, która zmusi zobowiązanego do realizacji ciążącego na nim obowiązku i zaprzestania tej dolegliwości w momencie, gdy obowiązek ten zostanie spełniony. Aby środek ten nabrał charakteru dyscyplinującego, nałożona grzywna powinna być na tyle wysoka, aby w ocenie zobowiązanego nieopłacalnym było jej uiszczenie tylko dla odłożenia w czasie egzekwowanego obowiązku. Dopiero po wyczerpaniu mniej tego środka organ egzekucyjny może zastosować kolejny – tj. wykonanie zastępcze. Wobec wstrzymania postępowania egzekucyjnego w tej sprawie, a także wobec rozwiązania przez Wojewodę Mazowieckiego porozumienia z Prezydentem m. st. Warszawy w sprawie  w sprawie powierzenia miastu stołecznemu Warszawie prowadzenia niektórych spraw z zakresu właściwości Wojewody Mazowieckiego, realizowanych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wykonanie zastępcze nie będzie prowadzone przez m. st. Warszawa.

Krasnowola

Budynek przy ul. Krasnowolskiej 78 w Warszawie, wpisany do rejestru zabytków pod nr A-740 decyzją z dnia 4 marca 2006 r. Wpisem do rejestru zabytków objęty jest budynek mieszkalny oraz jego otoczenie, stanowiące część dawnego ogrodu.

W dniu 12 marca 2015r. Stołeczny Konserwator Zabytków przeprowadził kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w zakresie oceny stanu zachowania zabytku.

W wyniku ustaleń z kontroli, Stołeczny Konserwator Zabytków w dniu 2 lipca 2015 r. wydał decyzję nakazującą właścicielowi obiektu wykonanie prac niezbędnych ze względu na zagrożenie istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Nakazane prace dotyczyły głównie zabezpieczenia dachu i elewacji, a należało je wykonać do dnia 31 października 2016 r. Decyzja jest prawomocna. Po wydaniu ww. decyzji zmienił się właściciel tej nieruchomości, na którego zgodnie z przepisami o egzekucji w administracji przeszedł nałożony wyżej obowiązek.

Na wniosek nowego właściciela obiektu, Stołeczny Konserwator Zabytków w dniu 26 kwietnia 2017 r. wydał decyzję pozwalającą na remont, przebudowę  i rozbudowę budynku. Zakres pozwolenia obejmował jednocześnie nakazane prace.

W dniu 12 lipca 2017 r. właściciel zwrócił się do Stołecznego Konserwatora Zabytków o zmianę pozwolenia w zakresie odsunięcia planowanej dobudówki od znajdującego się w pobliżu budynku pomnika przyrody. Wniosek ten jest rozpatrywany pod kątem udzielenia pozwolenia na te zamierzenie i najbliższym czasie zostanie wydana decyzja w tej sprawie. Należy się spodziewać, że po otrzymaniu pozwolenia, prace związane z remontem i rozbudową budynku zostaną rozpoczęte.

Stołeczny Konserwator Zabytków w najbliższym terminie przeprowadzi kontrolę wykonania nakazanych prac i prac na które zostało wydane pozwolenie. W razie stwierdzenia, że nakaz nie został wykonany, zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne, a pierwszym ewentualnie zastosowanym środkiem egzekucyjnym będzie nałożenie grzywny w celu przymuszenia do wykonania nakazu, analogicznie jak w przypadku Dworu Wyczółki.